Bio je vrlo obrazovan vladar i govorio je četiri jezika: arapski, persijski, srpski i čagatajski (najstariji oblik turskog jezika).
Sultan Sulejman Veličanstveni je došao na vlast sa 25 godina, 20. septembra 1520. godine i vladao je narednih 46 godina. On je bio i najznačajniji osmanski vladar koji je sam učestvovao u deset vojnih pohoda u Evropi i tri u Aziji. Sulejman je lično predvodio osmansku vojsku u pohodu na hrišćanska uporišta:1521. godine zauzet je Beograd, a 1522. godine opsednut je Rodos. Osvajanjem ostrva pomorski put do Egipta je osiguran, te su tako Turci imali potpunu kontrolu nad trgovinom Venecije i Đenove u Istočnom Sredozemlju.
1525. godine počele su pripreme za jedan veliki vojni pohod. Trupe su poslate kako kopnom, tako Dunavom u pravcu Beograda. Nakon što je vojska prešla reku Dravu, 1526. godine je došlo do bitke kod Mohača sa ugarskom vojskom kojom je komandovao kralj Lajoš II. Ugarski kralj je poginuo, a njegova vojska je bila poražena.
Po odredbi Bečkog sporazuma Habzburzi su preuzeli ugarsku krunu. Ferdinand I od Austrije postavlja kao svoj politički cilj odbranu zapadne Evrope od daljih prodora Turaka.
Sultan Sulejman I i njegov veliki vezir Ibrahim-paša zapalili su Peštu. U isto vreme vođeni su ratovi u Bosni, Dalmaciji i Sloveniji. Osmanski sultan postavlja rumunskog kneza Jovana Zapolju za novog ugarskog kralja. Zbog toga je došlo do rata između Austrije i Turske.
Osmanska vojska je bezuspešno opsedala Beč od 27. septembra do 15. oktobra. Za vreme povlačenja trupa opljačkano je šire područje oko Beča. Treba napomenuti da ga je sputalo loše vreme, ali i izmorenost vojske, pa je stigavši do predgrađa Beča odlučio da se povuče. Kasnije je sličnu sudbinu doživela i Štajerska.
Prilikom jednog vojnog pohoda u 1534. godine Bagdad su ponovo zauzeli Persijanci. Opsada venecijanskog ostrva Krfa nije bila uspešna. Sultan Sulejman je lično ugušio pobunu u Moldaviji.
Nakon smrti Jovana Zapolje 1540. godine Turci su anektirali Ugarsku. Tom zemljom je upravljao jedan beglerbeg iz Budima. Tako je došlo do primirja između Ferdinanda I i sultana Sulejmana I na sedam godina, pri čemu je nadvojvoda Austrije (i budući nemački car) morao da plaća danak Turcima. Od vremena vladavine Sulejmana I „Visoka Porta“ je postala pojam u Evropi za osmansku vladu. Svoj poslednji vojni pohod preduzeo je sultan godine 1566. da zauzme Sigetvar, na putu za Beč. Stari Sulejman I je umro 6. septembra 1566. godine pre nego što je ostvario svoj cilj, tokom bitke kod Sigeta.
Sultan se jednom mesečno kretao prerušen među narodom kako bi video šta ljudi misle o njegovim odlukama.
Sultan Sulejman je smatran za jednog od najboljih vladara koje je Osmansko carstvo ikada imalo, međutim pošto je sultana Sulejmana nasledio njegov najnesposobniji sin Selim Osmansko carstvo nije bilo moguće dalje proširivati pošto sultan Selim kao i njegovi naslednici za to nisu bili zainteresovani.
Detinjstvo i mladost[uredi
Sulejman je rođen u Trapezuntu, koji se nalazi na obali Crnog mora verovatno oko 6. novembra 1494. godine. Sulejman je bio sin sultana Selima I i njegove žene, Hafse Hatun, koja je verovatno bila kćerka tatarskog kana sa Krima, Mengli Giraja. Kao mladić se sprijateljio sa Pargalijom Ibrahimom, koji će kasnije postati najverniji sultanov savetnik i veliki vezir. Sa 17 godina postavljen je za namesnika grada Kafe (danas Teodosija), potom Sarukana (danas Manisa). Po smrti njegovog oca Selima I, nasledio je carstvo kao deseti sultan Osmanskog carstva. Rani opis Sulejmana, nekoliko nedelja po stupanju na presto je obezbedio mletački izaslanik Bartolomeo Kontarini: „On ima 26 godina, visok je ali žilav i ima delikatan ten. Vrat mu je malo predug, lice mu je tanko, a nos ima orlovski izgled. Ima tamnu nijansu brkova i malu bradu; bez obzira na to ima prijatno držanje, iako njegova koža više vuče na bledu boju. Kažu za njega da je mudar vladar, da voli školovanje i svi ljudi očekuju dobro od njegove vladavine.“ Neki istoričari tvrde da se u mladosti divio Aleksandru Velikom. Bio je vođen Aleksandrovom vizijom da stvori veliko svetsko carstvo.
Osvajački pohodi
Glavni članak: Spisak osvajačkih pohoda Sulejmana Veličanstvenog
Osvajanja u Evropi
Osvajanje Beograda[
Nakon poraza i propadanja srpske, bugarske i vizantijske države, na Balkanu je ostala jedino Ugarska koja je mogla da bude potencijalna smetnja osmanskom ekspanzionizmu ka Zapadu. Sulejman je počeo da sprema napad na Beograd koga je još 1456. godine bezuspešno opsedao Sulejmanov pradeda, Mehmed II Osvajač. Sulejman je čvrsto bio odlučio da krene na Beograd, još mu je jedino nedostajao valjan razlog zbog koga bi krenuo u pohod, međutim, vrlo brzo su mu ga dali sami Ugri.
Na ugarsko-turskoj granici su se još od Selimovog vremena stalno dešavali manji incidenti. Sulejman je odmah po stupanju na presto ponudio Ugarskoj obustavljanje svih neprijateljstava u zamenu za plaćanje tributa. Ugri, čvrsto verujući da će im u slučaju potrebe Austrija priskočiti u pomoć, bahato su odbili ovaj predlog, a Sulejmanovog izaslanika vratili u Carigrad bez ušiju i nosa. Sulejman je iskoristio ovaj događaj kao razlog za napad.
Polovinom maja 1521. Sulejman je završio pripreme i pokrenuo vojsku u pravcu Beograda. Ugarska država je bila gotovo u rasulu i nesposobna da se efikasno suprostavi osmanskoj vojsci. Branioci Beograda pružali su žilav otpor, ali zbog nedostatka ljudstva i ratnog materijala morali su da predaju grad 28/29. avgusta 1521. godine. Vest o padu jednog od najvažnijih hrišćanskih uporišta gromoglasno je odjeknula u Zapadnoj Evropi. Hrišćanski svet je svakim danom postajao sve zabrinutiji za svoj opstanak pred naletima osmanskog ekspanzionizma. Izaslanik Svetog rimskog carstva je zabeležio: Pad Beograda je pokrenuo niz dramatičnih događaja koji su na kraju uništili Ugarsku. Njegova direktna posledica su bili smrt kralja Lajoša II u bici kod Mohača 1526, zauzimanje Budima, okupacija Transilvanije, propast kraljevstva u usponu i strah susednih naroda da će doživeti istu sudbinu…[18]
Pad Beograda pokazao je nesposobnost ugarske vlasti da se suprostavi ekspanzionističkoj politici Osmanskog carstva koje će svoju nadmoć pokazati nešto kasnije i u bici na Mohačkom polju 1526. godine. Nakon poraza i sloma Ugarske, nosilac hrišćanske borbe protiv osmanskog prodiranja u Evropu postaće Habzburška monarhija.
Kampanje na Indijskom okeanu[uredi - уреди | uredi izvor]
Osmanska flota na Indijskom okeanu u 16. veku
Topovi koje je koristio Sulejman Veličanstveni tokom napada na Aden
Osmanski brodovi su plovili Indijskim okeanom još od 1518. godine. Osmanski admirali kao što su Hadim Sulejman paša, Seidi Ali Reis i Kurtoglu Hazir Reis su poznati da su plovili sve do luka Mogulskog carstva kao što su Tata, Surat. Poznato je da je mogulski car Ahbar Veliki lično razmenio šest dokumenata sa Sulejmanom Veličanstvenim. U Indijskom okeanu, Sulejman je vodio nekoliko pomorskih kampanja protiv Portugalaca u pokušaju da ih ukloni i uspostaviti trgovinu sa Indijom. Aden u Jemenu bio je okupiran od strane Turaka 1538, u cilju da se obezbedi osnova za osmansku raciju protiv portugalskih poseda na zapadnoj obali današnjeg Pakistana i Indije. Ploveći ka Indiji, Turci nisu bili uspešni protiv Portugalaca u opsadi grada Diu septembra 1538, ali su se potom vratili u Aden kojeg su utvrdili sa stotinu komada artiljerije. Odavde Hadim Sulejman-paša je preuzeo kontrolu nad celim Jemenom, zauzimajući i grad Sanu. Međutim Aden se usprotivio Turcima i pozvao je Portugalce, koji su imali kontrolu nad gradom sve dok Piri Reis nije povratio Aden 1548. godine. Sa jakom kontrolom nad Crvenim morem Sulejman je uspešno kontrolisao indijske trgovačke puteve za Portugal i zadržao je visok nivo trgovine sa Mogulskim carstvom tokom celog 16. veka. Sulejmanov admiral Piri Reis je vodio osmansku flotu na Idijskom okeanu u uspeo je u zauzimanju Maskata 1552. godine. Godine 1564, Sulejman je primio poslanstvo iz Ačeha (današnja Indonezija), koja je tražila podršku od Osmanskog carstva protiv Portugalije. Kao rezultat ove saradnje bila je Osmanska ekspedicija na Ačeh, koja je omogućila veliku vojnu pomoć stanovnicima Ačexa.
Mediteran i severna Afrika
Glavni članak: Hajrudin Barbarosa
Nema komentara:
Objavi komentar