subota, 9. srpnja 2016.

Historija Njemačke

Njemačka kao posebna regija u Srednjoj Evropi može se pratiti još od doba rimskog komandanta Julija Cezara, koji je želio da osvoji neosvojivo područje istočno od Rajne, poznato kao Germanija, koje se razlikovalo od Galije (Francuska) koju je ranije osvojio. Pobjeda germanskih plemena u bici kod Teutoburške šume 9. n. e. spriječila je pripajanje njihove teritorije od strane Rimskog carstva. Nakon pada Rimskog carstva, Franci su osvojili zapadna germanska plemena. Kada je Franačko carstvo bilo podijeljeno između nasljednika Karla Velikog 843. n. e., istočni dio je postao Istočna Franačka. Oton I je 962. n. e. postao prvi car Svetog rimskog carstva, srednjovjekovne njemačke države.

Tokom visokog srednjeg vijeka regionalne vojvode, knezovi i biskupi su došli na vlast umanjujući vlast careva. Martin Luther je 1517. godine vodio protestantsku reformaciju protiv Katoličke crkve i time je sjeverni dio zemlje postao protestantski, dok je južni dio ostao katolički. Dva dijela Svetog rimskog carstva sukobili su se tokom Tridesetogodišnjem ratu (1618. – 1648.), koji je bio poguban za 20.000.000 civila. 1648. godina je označila kraj Svetog rimskog carstva i početak modernih nacija-država, sa Njemačkom podijeljenom u brojne nezavisne države, kao što je Pruska, Bavarska i Saksonija.

Nakon Francuske revolucije i Napoleonovih ratova (1803. – 1815.), dolazi do pada feudalizma, a pripadnici političke filozofije liberalizma i ideologije nacionalizma dolaze u sukob sa pripadnicima konzervativizma. Njemačka revolucija 1848-1849 godine nije uspjela. Industrijska revolucija je modernizirala njemačku privredu, što je dovelo do brzog rasta gradova i do pojave Socijalističkog pokreta u Njemačkoj. Pruska, čiji je glavni grad bio Berlin, je postala još jača. Njemački univerziteti su postali svjetski centri za nauku i humanističke nauke, a muzika i umjetnost su doživjele procvat. Ujedinjenje je ostvareno osnivanjem njemačkog carstva 1871. godine pod vodstvom pruskog kancelara Otta von Bismarcka. Novi Reichstag, sa izabranim članovima parlamenta imao je ograničenu ulogu u carskoj vlasti. Njemačka se pridružila drugim silama u kolonijalnom širenju u Africi i na Tihom okeanu.

Njemačka je bila najjača sila na evropskom kontinentu. Do 1900. godine, njen ubrzan razvoj industrijskaeekonomije je nadmašio britansku, omogućavajući pomorsku trku i agresivnu vanjsku politiku. Njemačka je vodila Centralne sile u Prvom svjetskom ratu (1914. – 1918.) protiv Francuske, Velike Britanije Rusije i SAD-a. Poražena i djelimično okupirana, Njemačka je bila primorana platiti ratnu odštetu prema Versajskom sporazumu. Također, bila je lišena svih svojih kolonija, kao i dijelova zapadne Poljske i oblasti Alzasa i Lorene. Njemačkom revolucijom (1918. – 1919.) svrgnut je car, što dovodi do uspostavljanja Vajmarske republike, koju je karakterisala nestabilna parlamentarna demokratija.

Ranih 1930-ih, svijet je pogodila velika depresija koja je imala teške posljedice po Njemačku praċene velikim porastom nezaposlenosti i izgubljenim povjerenjem Nijemaca u njihovu vladu. Nacisti pod vodstvom Adolfa Hitlera su 1933. godine došli na vlast i uspostavili totalitarni režim. Politički protivnici su ubijani ili zatvarani. Nacistička Njemačka je agresivnom vanjskom politikom preuzela kontrolu nad Austrijom i dijelovima Čehoslovačke, a njena invazija na Poljsku je pokrenula Drugi svjetski rat. Nakon potpisivanja sporazuma sa Sovjetskim savezom 1939. godine, Hitler i Staljin su podijelili Istočnu Evropu. Nakon toga u proljeće 1940. godine nacistička Njemačka pokreċe blitzkrieg koji je zahvatio Skandinaviju, zemlje Beneluksa i Francusku. Na ovaj način bila je ostvarena kontrola nad gotovo svim državama Zapadne Evrope osim Velike Britanije. Hitler je napao Sovjetski savez u junu 1941. godine. U Njemačkoj i okupiranim područjima vršio se sistematski program genocida poznat kao Holokaust u kojem je ubijeno šest miliona Jevreja, kao i pet miliona Poljaka, Roma, Rusa i drugih. Godine 1942. njemačka invazija na Sovjetski savez je posrnula, a nakon što su Sjedinjene Američke Države ušle u rat, Britanija je postala osnova za masivno anglo-američko bombardovanje njemačkih gradova. Njemačka se borila na više frontova između 1942. i 1944. godine, međutim, nakon savezničke invazije na Normandiju (u junu 1944. godine), njemačka vojska je gurnuta nazad do konačnog kolapsa u maju 1945. godine.

Pod okupacijom od strane saveznika, njemačke teritorije su bile odvojene, a Hladni rat je rezultirao podjelom zemlje na demokratsku Zapadnu Njemačku i komunističku Istočnu Njemačku. Milioni nijemaca pobjegli su iz komunističke u Zapadnu Njemačku, koja je doživjela brzu ekonomsku ekspanziju i postala dominantna ekonomija u zapadnoj Evropi. Zapadna Njemačka je ušla u NATO 1950. godine ali bez pristupa nuklearnom oružju. Francusko-njemačko prijateljstvo postalo je osnova za političku integraciju Zapadne Evrope u Evropsku uniju. Berlinski zid je uništen 1989. godine, Sovjetski savez je propao a Istočna Njemačka se ponovo ujedinila sa Zapadnom Njemačkom 1990. godine. Njemačka je 1998. godine bila jedna od zemalja osnivača eurozone. Njemačka postaje jedna od ekonomski najmoćnijih zemalja Evrope, doprinoseći oko jedne četvrtine godišnjeg bruto domaćeg proizvoda eurozone. Njemačka je 2010. godine odigrala ključnu ulogu u pokušaju rješavanja eksalacije krize eura, a posebno u vezi Grčke i drugih južnoevropskih naroda.


Prahistorija[uredi | uredi izvor]
Otkriće Mauer 1 mandibule 1907. godine pokazuje da su drevni ljudi bili prisutni u Njemačkoj prije najmanje 600.000 godina. Najstarije kompletno lovačko oružje u svijetu je otkriveno u rudniku uglja u Schoningenu u Njemačkoj 1995. godine. Dolina Neander u Njemačkoj je mjesto gdje je 1856. godine otkriven i prepoznat prvi ikada ne-moderni ljudski fosil nove vrste ljudi nazvan Neandertalac. Prvi fosil neandertalca je star 40.000 godina. Također, dokaz modernih ljudi je pronađen u pećinama Jura kod Ulma. Nalazi uključuju kosti starih ptica, bjelokosti mamuta i flaute koje su stare 42.000 godina i spadaju u najstarije muzičke instrumente ikada pronađene.

Germanska plemena (750. p.n.e. - 768.)[uredi | uredi izvor]
Migracije i osvajanja[uredi | uredi izvor]
Glavni članci: Germani i Germanija
Pretpostavlja se da se etnogeneza germanskih plemena dogodila u vrijeme Nordijskog bronzanog doba, ili najkasnije u vrijeme predrimskog željeznog doba. Iz južne Skandinavije i sjeverne Njemačke, plemena su se počela širiti na jug, istok i zapad u 1. stoljeću p.n.e. te dolaze u kontakt sa keltskim plemenima Galije, kao i iranskim, baltičkim i slavenskim plemenima u Srednjoj Evropi. Malo se zna o ranoj germanskoj historiji, osim kroz knjigovodstvene interakcije Rimskog carstva, etimoloških istraživanja i arheoloških nalaza.

U prvim godinama 1. stoljeća, rimske legije su sprovodile dugu kampanju u Njemačkoj, na području sjeverno od gornjeg Dunava i istočno od Rajne, u pokušaju da se prošire granice carstva i skrati njihova granična linija. Oni su pokorili nekoliko germanskih plemena, kao što su Cherusci. Plemena postaju upoznata sa rimskom taktikom ratovanja zadržavajući svoj plemenski identitet. U 9. godini, Cheruscki poglavica po imenu Arminius je porazio rimsku vojsku u bici kod Teutoburg Foresta. Tom pobjedom je zaustavljeno rimsko prodiranje u germanski teritorij i rođena je njemačka historija. Moderna Njemačka, istok Rajne, ostala je izvan rimskog carstva. Germanska plemena su se 100. godine naselila pored rimske granice na Rajni i Dunavu, zauzimajući većinu područja moderne Njemačke.

U 3. stoljeću brojna germanska plemena (Alemani, Franci, Bavari, Chati, Saksonci, Frisi, Sikambri i Turingi) su probili rimsku granicu na Dunavu. Sedam velikih njemačkih plemena (Vizigoti, Ostrogoti, Vandali, Burgundi, Langobardi, Sasi i Franci) su se preselili na zapad i učestvovali u padu Rimskog carstva i transformaciji starog Zapadnog Rimskog carstva. U nenaseljene dijelove današnje Njemačke invazija Huna dovela je do početka perioda migracije. Hunska hegemonija Njemačke trajala je do 469. godine.

Plemenska vojvodstva[uredi | uredi izvor]
Plemenska vojvodstva u Njemačkoj su uglavnom područja starih njemačkih plemena u regionu, posebno na istoku. U 5. stoljeću je germanska migracija dovela niz barbarskih plemena iz Rimskog carstva. Plemena koja su postala stabilna plemenska vojvodstva su Alemani, Turinzi, Saksonci, Franci. Burgundi i Rugi. Oni su stvorili rana vojvodstva koja nisu bila definisana strogom administrativnom granicom, nego na području naselja velikih germanskih plemena. U narednih nekoliko vijekova, neka plemena su ratovala, migrirala i spajala sa drugim plemenima. Sva ova plemena u Germaniji su na kraju potčinili Franci. Međutim, ostaci nekoliko matičnih vojvodstava su danas preživjele kao države ili regije modernih zemalja zapadne Evrope: njemačke regije Švabija, Bavarija i Saksonija; i francuske regije Burgundija i Lorena. Njemačka plemena na istoku su osnovala vojvodstva kao što je Brandeburg i Pruska, a na jugu Kranjska, Štajerska i Austrija koja će postati država Austrija.

Franačko carstvo[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Franačka država
Nakon pada Zapadnog Rimskog carstva, Franci su stvorili carstvo sa kraljevima iz dinastije Merovinga i pokorili druga germanska plemena. Franački kraljevi su osvojili sjevernu Galiju 486. godine, Švabija je postala vojvodstvo u okviru Franačkog carstva 496. godine nakon bitke kod Tolbiaca, a 530. godine Saksonci i Franci su uništili kraljevinu Tiringiju. U 5. i 6. stoljeću Franački kraljevi su osvojili nekoliko drugih germanskih plemena i kraljevina. Kralj Klotar I (558. - 561.) vladao je većim dijelom teritorija koje je danas Njemačka i pravio je pohode u Saksoniji, dok je jugoistočna današnja Njemačka i dalje bila pod utjecajem Ostrogota. Saksonci su naseljavali područje do rijeke Unstrut.

Regioni Franačkog carstva su mogli da budu kneževine samo ako njihovi domaći kneževi budu u krvnom srodstvu sa Merovingskom dinastijom. Franački kolonisti su bili ohrabreni da se nasele u novoosvojene teritorije. Lokalnim germanskim plemenima je bilo dopušteno da sačuvaju svoje zakone samo ako pređu na kršćanstvo.

Njemačke teritorije su postale dio regiona Austrazija (Istočna zemlja) u sjeveroistočnom dijelu Franačkog carstva. U cjelini, Austrazija je činila dijelove današnje Francuske, Njemačke, Belgije, Luksemburga i Holandije. Nakon smrti Franačkog kralja Klovisa I 511. godine, njegova četiri sina su podijelila carstvo. Austrazija je prvo bila nezavisno vojvodstvo u Franačkom carstvu, a zatim vojvodstvo u okviru Franačkog carstva, i na kraju uništena i podijeljena na nekoliko vojvodstava.

Franački kralj Karloman je 743. godine pokrenuo rat protiv saksonaca, jer su se saksonci ujedinili sa Bavarima kako bi dobili nezavisnost. Kralj Pipin III je 751. godine bio pomazan od strane Crkve. Sada su Franački kraljevi bili postavljeni kao zaštitnici pape. Kralj Karlo Veliki je pokrenuo višedecenijsku vojnu kampanju protiv svojih bezbožnih rivala Saksonaca i Avara. Ustanak u Saksoniji i ratovi su trajali od 772. do 804. godine. Saksonci i Avari su na kraju poraženi, narod je nasilno prešao na hriščanstvo, a zemlja je pripojena Karolinškom carstvu.

Srednji vijek[uredi | uredi izvor]
Glavni članci: Istočna Franačka, Sveto rimsko carstvo i Kraljevina Njemačka
Karlo Veliki[uredi | uredi izvor]
Nakon smrti Franačkog kralja Pipina Malog 768. godine, njegov sin Karlo konsolduje komandu nad svojim carstvom i postaje poznat kao "Karlo Veliki" ili "Karlo". Karlo Veliki je od 771. do svoje smrti 814. godine proširio Karolinško carstvo na sjevernu Italiju i teritorij svih zapadno germanskih naroda, uključujući i Saksonce i Bavarce. Karlova vlast je potvrđena njegovim krunisanjem za cara Svetog Rimskog carstva 800. godine od strane pape za Božić u Rimu. Od tada je carska palata (Kaiserpfalzen), koja se nalazi u Aachenu, postala ekonomski i kulturni centar.

Borba između Karlovih unuka prouzrokovala je da se Karolinško carstvo podijeli na nekoliko dijelova Ugovorom u Verdunu (843. godine), Ugovorom u Mersenu (870. godine) i Ugovorom u Ribemontu.  Njemačke regije su došle pod vlast Istočne Frankije. Od 919. do 936. godine germanski narodi (Franci, Saksonci, Švabije i Bavarci) su bili ujedinjeni pod vlašću Henrija Faulera, vojvode od Saksonije, koji je uzeo titulu kralja.

Oton Veliki[uredi | uredi izvor]

Nema komentara:

Objavi komentar